21 Temmuz 2013 Pazar

İspirto ve İspirtolu içecekler inhisarı.


Seven Hills Restaurant 2007 (Owned and Managed by Merve & Umit Palabiyik)
Copyright @ palabiyik.info



Not: Podcast'ı dinlemek için yukarıdaki playerdan "play" i tıklamanız gerekiyor.

Önce adını doğru koyalım; İspirto ve İspirtolu içecekler inhisarı.

4250 numaralı 8 haziran 1942 tarihli bir yasa.

Öğretim görevlilerinin tez danışmanlığı süresi, kamulaştırılan arazilerin ödenekleri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi eğitim kadrolarının arttırılması, harç tutarları, Kuran kursu yurt ve pansiyonların harcamaları, camilerdeki ticari alanların kira işlemleri, tütün yasası gibi ilgisiz 30 yasanın arasına sıkıştırılmış bir güncelleme.

Bildiğiniz torba yasası. 

Çorba desek, dahamı uygun olur acaba?

Halk işin dalgasında.

Turizmciler ayaklandılar.

Hükümet ise dünya standartlarını Türkiyeye getirdiğini iddia ediyor.

Gelin uygulamayı madde madde Amerika ile karşılaştıralım. 

Bakalım uygulama ne kadar Amerikadan alınmış.

* * *

Alkollü içkiler 18 yaşından küçüklere satılamayacak, hatta satışında calıştırılamayacak.


Amerikada en katı işleyen federal yasadır. Yasalar ve halk bu konuda inanılmaz hassasdır. Uygulamaya karşı gelenler ciddi cezalar alır. Hem para cezası vardır, hemde hapis cezası.

Tüm Amerika'da 21 yaşından küçükler içki içemez, içki satın alamaz. 
Hatta yanınında 21 yaşından küçük biriyle içki almak bile bazı eyaletlerde yasaklanmışdır.
18 yaşından küçük kişiler içki servisi yapamaz. 
Bazı eyaletlerde yaş sınırı 21'dir .

Çıkan yeni yasanın en güzel maddesidir. 
Hatta düzenlemeyi tekrar gözden geçirip, daha da sertleştirip, Amerika seviyesine çıkarmak gerekir.

Alkollü içkiler sadece izin verilen yerlerde satılacak ve tüketilecek

Amerikada ciddi uygulanan bir yasadır. İçki sadece lisans verilen yerlerde ve lisansı verilen şekilde satılır.

Bir restorant ancak lisans alırsa bahçesinde içki satabilir. Aksi taktirde, restorantın önünde içki şişesi yada bardağıyle durmak bile yasaktır.

Parklarda, sahilde, sokakta yada kumsalda içki içmek yasaktır. 
Bazı bölgelerde özel izinler alınabilir. 

Her nekadar Federal bir yasa olmasada, birçok yerde okul çevresinde ve ibadet yerlerine yakın alanlarda bar yada benzeri eğlence merkezi açmaya lisans verilmez.  

İçki satmak ve servisini yapmak iki ayrı lisansa tabidir.

Hatta bira ve şarap için verilen lisans ile diğer alkollü (likor) içecekler için verilen lisans farklıdır. 

Türkiyede bu tür çeşitlendirilmiş bir yasa uygulaması yoktur ve ciddi bir şekilde ihtiyaç vardır. Çıkan yasanın büyük eksiklerinden biride budur.  

Alkol oranı ambalajda belirtilecek

Tüm içkilerin üzerinde alkol oranını gösteren bir ibare zaten vardır. 

İçki firmaları sponsor olamayacaklar

Birkaç hafta önce Baltimore'da bir viski firmasının ilkokuldaki eğitimi desteklemek için düzenlediği etkinliğe katıldık. Bana ve birkaç Amerikalı meslekdaşımıza etkinlik biraz enteresan geldi. Ama eğitime katkısından dolayı olumlu bulduk.

Demekki bu uygulama Amerika'dan örnek alınmamış.

Ülkemize etkisini düşünürken aklımıza Efes Blues konserleri geldi.

Ya Efes in basketbol takımı? Yoksa ortalık Ülker'e mi kaldı?

Mantıklımı? 

Biraz düşününce; kötü ve gereksiz maddedir. 

Amerikadan alındığı doğru değildir. 

İçki firmaları promosyon yapamayacaklar

Amerika'da içki firmaları hemen hemen her hafta değişik restorantlarda, otellerde ve turizm örgütlerinde promosyon yapar. 

Bu sektörün en temel pazarlama tekniği promosyondur. Değil bunu kaldırmak, teklif etmek bile bu endüstriyi sarsar. Sadece bunu yasaklamak bile sektöre büyük cezadır.

Bu uygulamanında buradan alındığı, deli saçmalığıdır. 

İnternetten içki satışı ve kargo ile gönderilmesi engellenecek

Amerikada birkaç eyalet dışında internetten içki satışı serbesttir. Belli standartları vardır. Uymayanlar ciddi cezalara tabi olurlar.

İçkilerin kargo ile gönderilmesi yasak değildir ama sıkı denetim altındadır. 

Hatta bazı eyaletlerde içki satışı sadece eyalet, yani devlet, tarafından yapılır. Birnevi tekel sözkonusudur.

Bu konuyu denetim altına almak doğru bir adımdır ama engellemek, başka bir tabirle yasaklamak, basiretsiz bir yaklaşımdır. 


İçkilerin ambalajlarında zararlarını belirten uyarılar bulunacak

Sanırım bu yasanın en komik maddesi. Çünkü alkolun zararlarını bir şişenin üzerine sığdırmak imkansız. Bunun için içkinin yanında bir kitap vermek gerekir.

Böyle bir uygulama Amerika'da yok.
Sadece bazı bölgelerde işyerlerinin "hamile bayanların içki tüketmeleri zararlıdır" diye posterlerin asılması zorunludur. 
Ama bunu bir müşteriye söylemek bile suçtur. 
Tüm servis elemanlarına bu konuda eğitim verilir.


Karayolların üzerindeki tesislerde içki tüketilemeyecek 

Amerika' da böyle bir uygulama yoktur. Hatta tam tersi yol kenarlarındaki restorantların gelişimi Amerikan restorant 
tarihinin önemli bir dönem noktası olarak derslerde anlatmaktayız. 

Her nekadar Amerika'da uygulanmasada, Türkiye için uygulanabilir ve mantıklı bir düzenleme olarak görülüyor.


Dışardan görülecek şekilde içki tüketilmeyecek.


Yani satacağınız malı pazarlama hakkınız elinizden alınacak. Yasa dışı bir mal satmadığınıza göre, bunu saklamanızada gerek yoktur. Bu kısıtlama anayasadaki başka maddelerle çatışacağı için uygulanamaz. Amerika'da yoktur ve Amerikanın kuruluş sistemine aykırıdır.  

Bazı bölgelerde uygulanabilse bile tüm Türkiye için uygulanabilecek bir yasa değildir.


Cezalar artacak.

Çıkarılan bu yasalara uymayanların cezalandırılacağı belirtilmiş, hatta ceza oranları arttırılmış. 
Yeni haliyle bile Amerika'daki para cezalarinda az. Hapis cezalarından bahsedilmiyor. Amerikada ilk yakalanmada bile direk içeri atan eyaletler var. Türkiyede de olması gerekir. 

Ülkemizin yasa koyucuları cezalandırma temelli düşündükleri için, cezalandırma kısmını Amerika'dan almış. Bu suçları işleyenlerin alması gereken eğitim, seminer, ve zorunlu sosyal toplum görevleri ise yasaya eklenmemiş. 

Büyük eksiklik....

Hükümetin iddialara yanıtları.

Yasanın amacı alkollü araba kullananların sebep olduğu trafik kazalarını engellemekmiş. 

Teşhisi yanlış koyan bir doktorun reçetesi gibi.

Kazalar içki içildigi için değil, alkollü araba kullanıldığı için yapılıyor. O yüzden içkiyi yasaklamak yerine alkollü araba kullanmayı engellemek gerekir.

Hükümete şunu hatırlatalım. Bu konudakı yasalar şuan Amerika'daki yasalardan daha sıkıdır. Asıl sorun bunların uygulanmıyor olmasındadır.

Bir örnekle açıklamak gerekirse, Amerika'da yasal içkili araba kullanma sınırı 0.8 (BAC), Türkiye' de 0.6 (BAC)' dır.


Amaç gençliği korumakmış.

Bu konuda tez yazılır...

Ben bunu cevaplamayı Gezi'deki genç arkadaşlara bırakıyorum... 


Ümit Palabıyık
Temmuz 2013


Kaynak:

http://www2.tbmm.gov.tr/d24/2/2-1524.pdf
http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem24/yil01/ss463.pdf
http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d06/c026/tbmm06026070.pdf

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder